Richness and Reach
تغییر ارتباطات در طول تاریخ منجبر به تغییرات زیادی در حوزه رسانهها و روابطعمومی شده است. وقتی ارتباط جمعی و ارتباط سنتی در گذشته را رصد میکنیم متوجه میشویم که در گذشته استفاده از رسانهها بسیار متفاوت بوده است و این اتفاق باعث شده است تا مجبور شویم شکل ارتباطاتمان را نیز تغییر دهیم.
به عصر ارتباط جمعی که باز گردیم؛ میبینیم که تلویزیون، رادیو، روزنامه و ... مثل سرمایه بودند و فرد صاحب آن سرمایهدار محسوب میشد.در آن رسانهها محدودیتهایی وجود داشت مثلا مطلبی که در روزنامه چاپ میشد یا روی رادیو و تلویزیون پخش میشد قابل اصلاح نبود. ظرفیت رسانه هم محدود بود ونمیتوانستیم بیش از ستون روزنامه یا ساعت خاصی از اخبار تلویزیون پیام منتشر کنیم. دروازهبانی خبر شدید بود و در سطح ارتباطات فردی هم نامهنگاری وقت زیادی میگرفت و گاهی هزینه بالایی داشت.
اما امروز تمام تکنولوژیهای نوین مثل web، voice، podcast، social network و ... ارتباطات را راحت کردهاند. از این جهت دو عامل غنای محتوایی و برد پیام را میخواهیم بررسی کنیم که در شکل ارتباطات امروز عموما و در روابطعمومی خصوصا ضروری است.
مهمترین تفاوت ایجاد شده در ارتباطات امروز امکان اتصال و ارتباط به کامپیوتر و موبایل است پس هر کس میتواند محتوا تولید کند یا به عبارتی ارتباطات شکل شخصی شده به خود گرفته است.
روابطعمومی آنلاین 5 مولفه اصلی دارد شامل:
1- شفافیت
2- عاملیت
3- نفوذپذیری
4- غنای محتوایی
5- برد پیام
که هر کدام اصلی برای حیات امروز یک سازمان است. مثلا مدیران در سازمان نمیتوانند جلوی انتشار اطلاعات را بگیرند و یا از اینترنت استفاده نکنند. شرکتها امروز علاقه به پخش اطلاعات دارند زیرا که اگر این کار را نکنند اطلاعات سوگیری شده از جایی دیگر به مخاطبان میرسد و این ضرورت اصل شفافیت را نشان میدهد.
یا عاملیت که سازمان یا شرکت نقش اصلی را بازی نمیکند بلکه این مخاطبین هستند که در شکل پیام آن سازمان دخیل هستند و باعث میشوند تا به نسبت علاقه آنها پیام تولید شود.
نفوذپذیری هم راهی است که تا حدی از آن که امنیت را به خطر نندازد جایز است و کمک به عامل شفافیت میکند.
اما غنای محتوایی نیز باعث شفافیت میشود زیرا در اینترنت اتفاقی که افتاده است برد پیام بالا رفته است و مخاطبان زیادی را پوشش میدهد که مدام دست به گشت و گذار میزند و به همه گزینهها دسترسی دارند پس اگر شما محتوای غنی تولید نکنید به سراغ دیگری میروند.
اما اینگونه نیست که همیشه محتوای غنی از طرف فرستنده سازمان ایجاد شود بلکه در ارتباطات امروز خود مشتری و مخاطب سازمان در این فرآیند مشارکت دارد مثل سایت ebay یا Amazon که از روی آن ما نمونه فارسی دیوار را داریم. در این گونه سایتها گاهی فقط مخاطب محتوا تولید میکند مثل ebay و دیوار و یا مثل Amazon که خود فرد گرداننده سایت محتوا را تولید میکند اما مخاطبین نقش اساسی دارند. این سایت گزینهای گذاشته است با این عنوان که تجربه خرید را با دوستانتان به اشتراک بگذارید. رای و پیشنهاد هم فرصتی است که به دیگر مشتریها نشان میدهد آیا دیگران که استفاده از آن محصول را کردهاند راضی بودهاند یا خیر؟
غنای محتوایی و بردپیام لازم و ملزوم یکدیگرند. یعنی ابتدا باید محتوای غنی تولید کنید (که جزو اهداف سازمان است) و در مرحله دوم باید مخاطبانتان را درگیر کنید زیرا اگر مخاطبی نباشد که درگیر شود محتوای شما به کار نمیآید. از آن طرف هم اگر مخاطبان را درگیر کنید اما محتوای شما ارزش لازم را نداشته باشد قطعا مخاطب خود را از دست میدهید.
راههای زیادی هم در ارتباطات آنلاین امروز وجود دارد که کمک میکند بتوانیم مخاطبان را درگیر کنیم مثل تبادل لینک و سایتهای social bookmark، RSS، پادکست و ...
اما شاید به ذهنمان بیاید که با این تفاسیر آیا برای افزایش برد پیاممان میتوانیم از شیوههای تبلیغاتی مثل بازاریابی ویروسی (viral marketing) هم استفاده کنیم؟ یعنی استفاده از مخاطبان برای اینکه پیام شما را نشر دهند آن هم از روی علاقه بدون آنکه احتمالا بدانند تحت تاثیر تبلیغ شما قرار گرفتهاند.